گونه شناسی رفتار منطقه ای نوآوری بر اساس نگرش گسترده به نظام نوآوری: مورد استان های ایران

سیستم های نوآوری، سیستم هایی در حال تکامل و پیچیده هستند که با الگوهای یگانه مکانی-زمانی پدیدار شده و بسته به پیکربندی حال و مسیر گذشته، رفتارهایی متفاوت از خود نشان می دهند. شناخت الگوهای رفتاری نوآوری منطقه ای نقش پراهمیّتی در پژوهش های مقایسه ای سیاست گذاری و الگوبرداری ایفا می کند. هدف این پژوهش، گونه-شناسی رفتار نوآوری مناطق مختلف ایران با توجه به تفاوت های منطقه ای موثّر بر رفتار نوآوری آنها، ضمن بکارگیری رویکرد گسترده به نوآوری است. ایران به دلیل گستردگی جغرافیایی و وجود اقوام مختلف با فرهنگ های متفاوت، نمونه کم نظیری برای مطالعه رفتار نوآوری منطقه ای است. بسیاری از عوامل سیاسی (نظیر شیوه حکمرانی، سیاست های روابط بین المللی)، ساختارهای نهادی سخت (نظیر سیستم حقوقی، قوانین و مقررات، سیستم آموزش) و عوامل اقتصادی (نظیر سیاست های پولی، سیاست های حمایتی در سطح ملی) را به دلیل اشتراک عوامل در بین مناطق، می توان در چنین مطالعه ای کنترل شده (ثابت) فرض کرد. در این پژوهش با توجه به سبک غالب یادگیری و نوآوری در کشورهای در حال توسعه و همچنین کارکرد سیستم نوآوری در آنها، گونه شناسی نظری از رفتار نوآوری منطقه ای صورت گرفته است. مسیرهای علّی منجر به گونه های رفتاری موجود در ایران، از طریق آزمون تجربی و تحلیل مقایسه ای کیفی فازی 29 استان کشور تشخیص داده شده اند. 8 گونه "دورمانده"، "تجربه گرای ناموفق"، "پژوهش گرای ناموفق"، "بازمانده"، "نزدیک به گذار"، "در حال گذار تجربه گرا"، "در حال گذار پژوهش گرا" و "نوآور"، گونه های نظری معرفی شده در این پژوهش هستند که 6 گونه رفتاری به صورت تجربی در میان استان های ایران قابل تشخیص است.